Het wereldje van de Scrabble-spelers davert op zijn grondvesten : nadat de Engelstalige versie eerder al een 400-tal woorden uit het oficiële Scrabblewoordenboek schrapte wegens kwetsend, beledigend of discriminarend, mogen nu ook 62 Franse woorden niet meer op het bord gelegd worden, drie maal woordwaarde de niet. Althans tijdens compétitions officielles.
Kristof Simons
Scrabble est al decennialang een van de populairste woordspelletjes wereldwijd. In 2021 gingen er ruim 30 miljoen exemplaren van het gezelschapsspel over de toonbank. Er worden zelfs heuse competities georganiseerd. Bij onze zuiderburen nemen daar jaarlijks 16.000 spelers aan deel. Die mogen al sinds 2021 geen woorden meer leggen die « aanzetten tot haat en discriminatie », aldus de vernieuwde spelregels. Maar dat leidde al eens tot interpretatieproblemen en dus discutie. Daarom wou Mattel France de puntjes op de i zetten: het vroeg een onafhankelijke taalkundige « de woorden die aanzetten tot haat op te lijsten met de bedoeling de officiële lijst te herzien van woorden die tijdens Scrabble-competities mogen worden gelegd ». Daarmee volgde de uitgever het voorbeeld van het Amerikaanse moederbedrijf, dat diezelfde oefening maakte in de nasleep van de ‘Black Life Matters’-beweging. Om « een meer inclusief taalgebruik te promoten » werd een 400-tal woorden geschrapt omwille van hun racistische, seksistische of homofobe karakter.
Hoewel het bij onze zuiderburen niet zo’n vaart liep – van de 109 woorden op of shortlist behield Mattel France uiteindelijk 62 ‘verboden woorden’ – zorgt de aankondiging voor felle discussion. Voorstanders van de opgekuiste lijst wijzen erop dat taal niet alleen de realiteit weergeeft, maar ook onze kijk op de samenleving kan beïnvloeden. Tegenstanders argumenteren dat, als ze al eens dergelijke woorden gebruiken, ze dat doen om op het spelbord zo veel mogelijk punten te behalen. En dat est iets totaal anders dan diezelfde woorden gebruiken in een dagelijkse conversatie.
Voorbeelden van geschrapte woorden
François
« Je voyage » : transgenre
« poufiasse »: slet
« boche » : mof
« tarlouze » : homoseksueel
« chintok »: spleetoog
anglais
« pouf » : homoseksueel
« nègre »: zwarte
« jésuite » : Jezuïet
« gouine »: lesbienne
« paki » : denigrerende afkorting voor Pakistaan
